Çocuk diş hekimi aynı zamanda pedodonti uzmanı olarak da bilinen bu uzmanlık alanı, 0-15 yaş gurubu arasında bulunan çocukların ağız ve diş sağlıklarının korunmasına yardımcı olan bir alandır. Diğer yaş guruplarına uygun olarak uygulanan diş tedavi yöntemlerinin çocuklar için uygun hale getirilip ağız ve diş sorunu yaşayan çocukların bu sorunlardan kurtulmasını sağlamaktadır.
Diş kontrolleri, ağız bakımı küçük yaştan itibaren aksatılmadan uygulanması gereken bir işlemdir. Bu nedenle çocuğunuzun küçük yaşta ağız bakım alışkanlığını kazanması için ilk önce çocuk diş hekimi gidebilmeleri ve korkmamaları için birkaç şey yapmanız gerekir.
Çocuğunuzla birlikte diş hekimine gitmeden önce sergilemiş olduğunuz tutum, çocuğunuzla kurduğunuz iletişim çocuğunuzun sergileyeceği tutumun yansıması şeklinde olacaktır. Bu nedenle oldukça dikkat etmek gerekir.
İlk önce çocuğun merak ettiği her şey yüzeysel olarak açıklanmalıdır. Ardından diş hekiminin sağlık ve çocuğun iyiliği için bir şeyler yaptığından bahsedilmelidir. Çocuk oyunlar ile kandırılmalı ve klinik ortamından korkmaması sağlanmalıdır.
Çocuk diş hekimleri, 0- 15 yaş gurubu arasında bulunan çocukların ağız ve diş sorunlarını tedavi etmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü ve Amerikan Pediatrik Diş Hekimleri Birliği; çocukların, ilk diş hekimi muayenesinin ilk dişleri çıktıktan sonra yapılması gerektiğini bildirmektedir. Ayrıca pek çok çocuk diş hekimi de çocukların ilk diş hekimi ziyaretlerinin 1 yaşını doldurduktan hemen sonra olması gerektiği savını savunmaktadır.
Çocuk diş hekimi, çocuğun ilk diş muayenesinde ayna ve ışık yardımı ile dişlerin ve ağız içinde bulunan yumuşak dokuları inceler. Çocuğun diş sağlığı için uygun olan ve önerilen beslenme ve koruyucu uygulamalar hakkında ebeveynlere bilgi verilir. İlk ziyaret sırasında diş hekimi çocuğunuzla oynayarak çocuğunuzu diş hekimlerinden korkmamasını sağlayarak onları alıştırır.
Çocuk diş tedavi seanslarında dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan birisi olarak karşımıza çocuğu korkutmayacak şekilde minimum düzeye kadar bilgi verilmesi gerektiğidir. Yani çocuk daha önce bilmediği bir ortama girdiği için doğal olarak merak edip sorular sorar. Sorduğu sorulara cevap bulamazsa ya da yeterli cevabı alamazsa güven hissini oluşturamaz.
Bu nedenle çocuğun merak ettiği soruları cevaplayarak etkileşim kurmasına olanak tanınmalıdır. Ayrıca seans sonrasında ebeveynlerin çocuğu tebrik etmeleri de çocuklar için oldukça önemlidir.
Bebek 6 aylıkken çıkarmaya başlayıp 36. aya kadar çıkarma işleminin tamamlandığı dişlere verilen isimdir. Yani süt dişi, bir kişinin ilk dişleridir.
Diş çıkarma dönmelerinde oldukça huysuz olan bebeklerin diş gelişimlerinde ilk aşama olarak, 6. Aydan itibaren süt dişleri çıkmaya başlar. Bebek 36 aylık olana kadar çıkmaya devam eden süt dişleri, çocuğun 6. Yaşından itibaren 12. Yaşına kadar kalıcı dişler ile yer değiştirir.
Çocuklar 6-8 aylık olduğunda ilk süt dişleri büyümeye başlar ve 3 yaşına kadar diş çıkarma işlemleri devam eder. Çocuklarda 3-6 yaş arasında stabil kalan diş dizisi, 6-7 yaşlarında ön ve arkalarda bulunan süt dişleri ile 6 yaş dişleri değişmeye başlar. Yani süt dişleri çıkarak yerine kalıcı dişler büyümeye başlar.
Süt dişleri, diş kökleri oluştuktan yaklaşık 3 yıl sonra aşınmaya başlar. Tepe bölgesinden itibaren aşınmaya başlayan süt dişleri dayanamayarak düşer. Yani süt dişleri dayanıklı olmadığı için dökülür.
Ağız ve diş bakımı tedavileri çok önemlidir. Hem hijyenik açısından hem de ağız, diş sağlığı açısından süt dişlerinin çocuk diş hekimi tarafından tedavi edilmesi gerekir.
Süt dişleri 6. yaştan 12- 13 yaşına kadar yerlerinden düşmüş, çıkmış olurlar. Süt dişlerinin yerini alacak olan kalıcı dişler ise 13 yaştan itibaren çıkmaya başlayıp 20. Yaştan itibaren tamamen çıkmış olurlar.
Çocuklarda pek çok diş sorunu ile karşılaşmak mümkündür. Ancak sıklıkla karşılaşılan diş sorunları şu şekilde sıralanabilir:
Çocuklara, diş sorunları için en sık uygulanan 5 farklı tedavi yöntemi bulunur. Bunlar:
Dişlerin olması gerekenden daha erken bir zamanda düşmesi ya da çıkması durumunda çocuk diş hekimi, diş protezi uygulamasını yapabilmektedir.
6 yaşından daha küçük çocuklarda görülme olasılığı yüksek olan ve dişlerde çürük ya da çürüme başlangıcı görülen beyaz leke ya da çürük sebebiyle kaybedilmiş dişlerin olması durumuna verilen isimdir.
Çocuklarda toplamda 20 tane süt dişi bulunur. Bu dişlerin 10 tanesi ağız bölgesinde üst tarafta ve 10 tanesi de alt tarafta bulunur.
Ağız ve diş bakımı oldukça önemli ve aksatılmaması gereken işlemler arasındadır. Bebeğinizin ilk süt dişi çıktığında temiz bir kumaş yardımı ile dişi temizleyebilirsiniz. Fakat en kısa sürede çocuk diş hekimi ile düzenli bir şekilde ağız ve diş sağlığını kontrol etmeniz gerekmektedir.
Çeşitli nedenlerden kaynaklı olarak dişlerde oluşan çürüklerin etkilediği sorunların tedavi edilememe durumu söz konusu olursa süt dişleri çekilebilir.
Süt dişinin erken çekilmesi durumunda boş kalan diş yeri ile ilgili olarak çocuk ağız sağlığı ile ilgili çeşitli sorunların oluşabilme olanağı yüksektir. Bu sorunlardan bazıları, dişlerin boşluklara ilerleyip şekil bozukluğuna neden olması vb. gibi ortodontik sorunlar oluşturulabilir. Fakat çekilen süt dişinin yerine koyulabilecek yer tutucu ile bu sorunların önüne geçilebilir.
Süt dişleri; içerisinde, kalıcı dişlere oranla daha fazla organik madde içeren dişlerdir. Bu durum süt dişlerinin kalıcı dişlere kıyasla daha hızlı büyümesi ve daha çabuk çürümesi anlamına gelmektedir.
Evet süt dişlerine gerekli görüldüğü durumlarda dolgu yaptırılabilir.
Çocuk diş hekiminin uygun gördüğü koşullarda süt dişlerine kanal tedavisi yapılabilir.
Pedodonti adı da verilen fakat halk arasında çocuk diş hekimi olarak bilinen hekimler çocuklar ile ilgilenir.
Çocuklar için özel pedodonti branşı bulunmaktadır. Bu nedenle normal diş hekimlerinin çocukların diş problemlerine bakmalarına gerek yoktur.
Demir sülfit içeren bu siyah lekeler; bakteriyel aktivite sonrası oluşan hidrojen sülfit ile tükürüğün içerisinde bulunan demirin reaksiyona girmesi sonucunda oluşarak dişlerde siyah lekeler bırakır. Diş sağlığını korumak için uygun tedavi ve inceleme amacı ile çocuk diş hekimine gitmeniz tavsiye edilir
Çocuklarda 7 yaşından sonra yani süt dişlerinin tamamen dökülmesinden sonra ortodonti tedavisine başlanması önerilir.
Ortodonti tedavisi, çocukların ağız yapısında karşılaşılan sorunun iskelet kaynaklı olup olmamasına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. İskelet kaynaklı bozukluklar 1-3 yıl sürebilirken daha basit sorunlardan kaynaklı olan bozuklukların tedavisi daha kısa sürebilir.
7 yaşından sonra takılabilir.
Çocuklarda 6 aydan sonra çıkan süt dişlerinden itibaren ebeveynlerin çocuk diş hekimi önerilerini dinleyerek çocuğun ağız bakımını düzenli olarak yapması gerekmektedir.
Ağızdan ya da fitil olarak çocuğa verilen ve rahatlamasını sağlayan sedatif, oldukça güvenilirdir. Hem çocuk için hem ebeveynleri için oldukça konforlu bir işlemdir.
Çocukların sorduğu her soruya fazla detaya inmeden cevap verilmeli ve ziyaret sırasında olabileceklerin çocuğa kısaca anlatılması gerekmektedir. Çocuk merakını giderdikçe korkusu azalarak ortama uyum sağlayacaktır.
71 aylık ve daha küçük olan çocukların dişlerinde oluşan çürük lezyonu, çürüğe bağlı diş kaybı gibi durumların oluşması durumudur.
Ağız bakımının yeterli ve Çocuk diş hekimi kontrolü eşliğinde yapılmaması sonucu ağız bakımının eksik kalması sonucu diş çürükleri oluşur. Bu nedenle çürüklerden uzak durmak için ağız bakımını düzenli olarak yapılması gerekir.
Çocuğun ağzında bulunan bakterilerin ve asidin yapışkan bir madde oluşturması sonucu zamanla aşınan diş minelerinde çürük oluşumu oldukça olağan bir durumdur. Gerekli ağız bakım ve kontrolü yapılmadığı sürece dişer çürümeye devam eder.
Evet. Çünkü diş çürümesi anneden çocuğa kolayca geçebilen bir enfeksiyon hastalığıdır.
Dişlerin büyümeye başladığı dönemden yani 6. aydan çocuk 12 aylık olana kadar Çocuk diş hekimi tarafından muayene edilmesi gerekir. Bu sayede hem yanlış alışkanlık edinilmesinin önüne geçilir hem de ağız ve diş sağlığı düzenli olarak kontrol edilerek çürümenin önüne geçilebilir.
Çocuk diş hekimi tarafından bireysel gereksinimlere göre planlanan koruyucu bir programdır. Uygulama sıklığı, çocuğun dişlerinde çürük oluşma risk düzeyine göre belirlenir.
Dişler büyüdükten sonra 3-4 yıl içinde yapılmalıdır.
Tedavisi yapılmayan çürük dişler, daha uzun süren kanal tedavilerine hatta diş kayıplarına yol açabilmektedir. Ayrıca önemsenmeyen ve kontrol ettirilmeyen diş çürükleri; kalp- damar, mide, karaciğer ve böbrek gibi pek çok sistematik hastalığı da tetikleyebilmektedir.
Hayır, lokal anestezinin herhangi bir zararı bulunmamaktadır.
Eğer süt dişi olması gerekenden erken çekilmişse yeri, yer tutucu ile tutulması gerekir. Çünkü ağız bölgesinde fazla boşluğun olması dişlerin büyüme oranını, genişliğini etkileyerek çeşitli ortodontik sorunlara neden olabilir.
Çocuk diş hekimi, Fluoridli diş macunlarının 1 yaşından itibaren çocuklar tarafından kullanılması gerektiğini önermektedir.